 |
|
Llawlyfr
heb ei ail
i rai sy'n
hel achau
Argraffiad
newydd o
Cofrestri Plwyfi Cymru
Dydd Iau, Ionawr 4, 2001
|
•
Cofrestri Plwyfi Cymru
Pris: Clawr Caled 拢14.95. Clawr Meddal 拢9.95
Newydd ei ailgyhoeddi gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru a Grwp Archifyddion
Sirol Cymru mae llawlyfr sy'n cael ei ystyried yn anhepgor ar gyfer
y rhai sy'n hel eu hachau.
Mae Cofrestri Plwyf Cymru yn ailargraffiad hirddisgwyliedig
o lyfr poblogaidd a gyhoeddwyd gyntaf yn 1986.
Y manylion diweddaraf
Ceir ynddo'r manylion diweddaraf am holl gofrestri plwyf Cymru a'r
cop茂au ohonynt a gedwir gan y Llyfrgell Genedlaethol a'r gwasanaethau
archifau sirol.
Mae'n cynnwys hefyd:
• mapiau'r siroedd,
• lluniau'r mathau mwyaf cyffredin o gofrestr,
• rhagymadrodd manwl a
• mynegai cynhwysfawr.
"Cymharol ddiweddar yw'r drefn gofrestru geni, priodi, a marw sydd
gyda ni heddiw," meddai John Watts-Williams, Ceidwad Cynorthwyol yn
Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth a chyd-awdur y llyfr gyda
Christopher Williams, cyn Archifydd Sirol Clwyd.
"Dim ond yn 1837 y sefydlwyd hi, ac, os ych chi am hel eich achau
cyn y flwyddyn honno, yna mae'n rhaid ichi gael golwg ar y cofrestri
bedyddio, priodi, a chladdu sy'n perthyn i eglwys y plwyf lle roedd
eich cyndadau'n byw.
Ble 'da chi'n dechrau
"Ond ble rych chi'n dechrau? Pa gofrestri sydd ar gael heddiw yn y
naill blwyf a'r llall, a ble gellwch chi gael golwg arnyn nhw? Dyna'r
cwestiynau y mae'r llyfr hwn yn ceisio eu hateb," meddai.
"Erbyn 1986 roedd bron pob un o'r plwyfi wedi trosglwyddo eu cofrestri
hynaf i ofal naill ai'r Llyfrgell Genedlaethol neu un o'r archifdai
lleol. Ond ers yr argraffiad cyntaf mae cannoedd o gofrestri eraill
wedi eu rhoi ar gadw, gan gynnwys dros ddeg ar hugain o rhai cynnar
yr oedd arnom ofn yn 1986 eu bod wedi hen fynd i ebargofiant," ychwanegodd.
Diddordeb ar hyd a lled y byd
Dywedodd iddo weld cynnydd mawr hefyd yn y diddordeb mewn hanes teulu
ymhlith y Cymry a rhai o dras Gymreig ledled y byd ac yn sgil hyn
bu aelodau brwd y cymdeithasau hanes teulu yn adysgrifo llawer o'r
hen gofrestri plwyf a'u mynegeio.
"Rym ni'n gobeithio bod argraffiad newydd Cofrestri Plwyf Cymru yn
mynd i helpu cynifer ag y gall i ddilyn trywydd eu cofnodion teuluol
i'r gorffennol pell."
|
|
|
Steddfod
2003 
