|
|
|
Adnabod
Awdur:
Grahame Davies
Bardd sydd newydd gyhoeddi cyfrol o gerddi, Cadwyni Rhyddid
Dydd Iau, Rhagfyr 20, 2001
|
• Enw:
Grahame Davies
• Beth yw eich gwaith?
Rhedeg gwasanaeth rhyngrwyd Cymru'r Byd
• Pa waith arall ydych chi wedi bod yn ei wneud?
Dechreuais fel gohebydd ar bapur newydd y Merthyr Express
ym 1985, wedyn ar y South Wales Echo, wedyn Wales on Sunday,
a 'dwi wedi gweithio i 主播大秀 Cymru ers deng mlynedd.
• O ble鹿鈥檙 ydych chi鹿n dod?
O bentref Coedpoeth jyst tu allan i Wrecsam.
• Lle鹿r ydych chi鹿n byw yn awr?
Ers 1996 yng Nghaerdydd, mewn ardal "inner city" o'r enw Pontcanna.
• Wnaethoch chi fwynhau eich addysg?
Roedd yn brofiad cymysg a dweud y gwir. Ces i fy mwlio yn fy ysgol
gynradd gyntaf, gan fy mod yn gwisgo sbectol. Roedd hwnna yn y dyddiau
cyn i Harry Potter wneud sbectol yn "cwl". Y Milky Bar Kid
oedd fy unig "role model" i.
Ond o newid i Ysgol Gynradd Gymraeg Bryn Tabor yng Nghoedpoeth yn
wyth oed, mi gefais gyfnod dedwydd tu hwnt; roedd yn ysgol fach gartrefol
a hapus.
Wnes i ddim mwynhau ysgol uwchradd Morgan Llwyd rhyw lawer. Ond fy
mai i oedd hynny, nid bai neb arall.
Roedd Coleg Ial yn Wrecsam yn gymysg hefyd. 'Doedd o ddim yn rhy llwyddiannus
o safbwynt academaidd ond yno mi gwrddais 芒 Bryan Martin Davies, a'm
dysgodd sut i farddoni. Es i wedyn i'r Coleg Celf yng Nghaergrawnt
i wneud gradd Saesneg, ac mi wnes i fwynhau hwnna yn fawr iawn.
• Beth wnaeth ichi sgrifennu eich llyfr diweddaraf? Dwedwch ychydig
amdano.
Y sioc ddiwylliannol o gael fy hun yn byw bywyd dosbarth-canol
cyfforddus y cyfryngi yng Nghaerdydd,a hynny ar 么l dod o Ferthyr Tudful
lle treuliais i ddeng mlynedd.
Roedd y gwrthgyferbyniad rhwng arddull bywyd y ddwy gymdeithas yn
gryf iawn ac fe esgorodd ar lawer o ymholi am hynt y gydwybod Gymreig
mewn cyd-destun dinesig ffyniannus.
• Pa lyfrau eraill ydych chi wedi eu sgrifennu? Fy
nghyfrol gyntaf oedd Adennill Tir (Barddas 1997), cyfrol o
farddoniaeth yn seiliedig ar fy mhrofiadau yn y Cymoedd. Wedyn daeth
Sefyll yn y Bwlch (Gwasg y Brifysgol, 1999), astudiaeth gymharol
o bedwar llenor Ewropeaidd a seiliwyd ar fy nhraethawd doethuriaeth.
Golygais ochr Gymraeg y gyfrol ddwyieithog o farddoniaeth Oxygen
(Seren, 2000). Mae'r flodeugerdd lenyddol Wales and the Jews
(Seren) yn dod allan fis Ionawr.
• Pa un oedd eich hoff lyfr pan yn blentyn?
King Solomon's Mines, gan Rider Haggard. Stori antur wefreiddiol.
• A fyddwch yn edrych arno鈥檔 awr? Byddaf. 'Dwi'n dal i ddarllen
rhai o nofelau Haggard o bryd i'w gilydd, yn arbennig She,
a, fy ffefryn ohonyn nhw i gyd, Ayesha.
• Pwy yw eich hoff awdur?
Simone Weil. Mae hi'n athronydd anghyson ond mae hi'n gallu bod
yn anhygoel o dreiddgar.
• A oes unrhyw lyfr wedi gwneud argraff arbennig neu ddylanwadu
arnoch?
Les Miserables gan Victor Hugo, a ddarllenais mewn cyfieithiad
Saesneg. Mae ganddo ddyfnder doethineb a thosturi sy'n gwbl oruwchnaturiol
i 'nhyb i. Ac ar 么l ei darllen mae'r her inni i ystyried anffodusion
byd yn gafael byth wedyn.
• Pwy yw eich hoff fardd?
R.S.Thomas
• Pa un yw eich hoff gerdd?
Mewn Dau Gae, gan Waldo Williams.
• Pa un yw eich hoff linell o farddoniaeth?
Ryw uffern lonydd leddf ar ryw bell ros (Gadael Tir,
R. Williams Parry).
• Pa un yw eich hoff ffilm a rhaglen deledu?
The Searchers, Western gan John Ford gyda John Wayne, Jeffrey
Hunter a Natalie Wood. Darllenais y llyfr fel plentyn nes iddo gwympo'n
ddarnau.
Roeddwn yn mwynhau Inspector Morse yn arw. Er imi ddarllen
y llyfrau gan Colin Dexter i gyd, 'dwi'n cael y gyfres deledu yn llawer
gwell ac yn rhydd o'r snobyddiaeth ddeallusol anhyfryd sy'n heintio'r
llyfrau drwyddynt.
• Pwy yw eich hoff gymeriad a鈥檆h cas gymeriad mewn llenyddiaeth?
Larry Darrell o lyfr The Razor's Edge gan Somerset Maugham.
Mr Sessions yn How Green Was My Valley. Peidiwch a鈥檌 ddarllen
o, mi fydd yn gwneud chi'n flin.
• Pa ddywediad, dihareb, adnod neu gwpled sydd agosaf at y gwir?
Y ddihareb o Gymru: "A fynno barch, bid gadarn", ac mewn gwrthgyferbyniad,
y dyfyniad hwn o Martin Luther: "Cydiais yn llawer peth, a'u colli.
Ond mae'r hyn a roddais yn llaw Duw yn eiddo imi byth."
• Pa un yw eich hoff air?
Cariad
• Pa ddawn hoffech chi ei chael?
Optimistiaeth naturiol.
• Pa dri gair sy鈥檔 eich disgrifio chi orau?
Cydwybodol,
O ddifri',
Encilgar.
• A oes rhywbeth yr ydych yn ei ddrwglecio amdanoch eich
hunan?
Pesimistiaeth.
• Pa berson byw neu hanesyddol ydych chi鹿n ei edmygu fwyaf a
pham?
Iesu Grist. Am gynifer o resymau: ei ddewrder, ei gariad, ei ddoethineb,
a'i berthynas gyda Duw.
• Pa ddigwyddiad hanesyddol fyddech chi wedi hoffi bod yn
rhan ohono?
Rhyfel annibyniaeth Glyndwr - cyn iddo ddechrau colli.
• Pa berson hanesyddol hoffech chi ei gyfarfod a beth fyddech
chi yn ei ddweud neu yn ei ofyn?
Llywelyn ap Gruffudd.
"'Dwi ddim yn credu bod mynd i Gilmeri yn syniad da, Arglwydd."
• Pa un yw eich hoff daith a pham?
I fyny mynydd Cyrn y Brain y tu 么l i'm pentref genedigol. Treuliais
oriau lawer yno yn blentyn. Hwnna oedd ffin orllewinol fy myd a throthwy
pob breuddwyd.
• Disgrifiwch eich hoff bryd bwyd?
Os yw rhywun arall yn talu, Tournedos Rossini! Fel arall,
cyri poeth.
• Beth yw eich hoff weithgareddau amser hamdden?
Darllen.
• Pa un yw eich hoff liw?
Llwyd. Fel cymylau, llechi a'r m么r.
• Pa liw yw eich byd?
Llwyd, gydag ambell fflach o arian.
• Pe gallech gyflwyno deddf newydd beth fyddai hi?
Rhywbeth i ddiogelu a normaleiddio sefyllfa'r Gymraeg.
• A oes gennych lyfr arall ar y gweill?
Oes, mae Wales and the Jews, blodeugerdd lenyddol, yn dod
allan yn gynnar yn y flwyddyn newydd, a chyfrol o farddoniaeth ar
y cyd gydag Elin ap Hywel yn y gwanwyn.
• Beth fyddai鈥檙 paragraff agoriadol delfrydol i nofel neu
waith llenyddol arall?
Cwestiwn anodd iawn.
Canolbwyntio ar linellau clo cerddi y byddaf fi, yn hytrach na'r rhai
agoriadol. Nid oes anian nofelydd na stor茂wr ynof, er fy mod yn edmygu
yn fawr allu rhai fel Daniel Owen, Charles Dickens ac Edgar Allan
Poe oedd yn gallu llunio brawddegau agoriadol gafaelgar.
i ddarllen adolygiad Cadwyni Rhyddid
|
|
|
Gair
am air
Siart
Cymru
Llyfrau
ar y We
N么l
i'r archif
