Main content

Litir do Luchd-ionnsachaidh 1100

Litir do Luchd-ionnsachaidh le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 1100. Roddy Maclean reads this week's letter for G脿idhlig learners.

Available now

5 minutes

Last on

Wed 19 Aug 2020 23:30

Clip

Litir 1100: Briathrachas Fhuaimean (2)

Cuin a chluinneadh tu 蝉驳颈霉肠补苍? 始S e sin am fuaim a bhios cearc-fhraoich a鈥 d猫anamh. Ann am faclair Dwelly, tha e ag r脿dh: 蝉驳颈霉肠补苍 鈥 the cackling, plaintive notes of a ... female grouse. Anns an d脿n 鈥楥oire a鈥 Cheathaich鈥, sgr矛obh Donnchadh B脿n Mac an t-Saoir 鈥榓鈥 chearc le 蝉驳颈霉肠补苍 a鈥 gabhail t霉chain鈥. The grouse with her cackle, cooing. A鈥 chearc le 蝉驳颈霉肠补苍 a鈥 gabhail t霉chain. F脿ilte oirbh uile. Tha mi a鈥 dol a thoirt s霉il an t-seachdain sa air fuaimean a bhios ainmhidhean a鈥 d猫anamh.

An toiseach 鈥 geum. 始S e sin fuaim a n矛 b貌. Airson 鈥the cattle are lowing鈥, canaidh sinn tha an crodh a鈥 d猫anamh geum. No tha an crodh a鈥 geumnaich.听

An t-seachdain sa chaidh, thug mi s霉il air comhart bark鈥 agus donnal howl鈥 鈥 fuaimean a bhios coin a鈥 d猫anamh. Tha tabhann ann cuideachd 鈥 a bark or yelp. A鈥 tabhann no a鈥 tabhannaich 鈥榖arking, yelping鈥. Ann an Ros an Iar, bithear ag r脿dh tabhann 鈥 no 鈥tathann鈥 鈥 ma bhios c霉 a鈥 comhartaich airson 霉ine, agus aire air rudeigin, leithid gr脿ineag.听

A bheil sibh e貌lach air an fhacal mialaich? 始S e sin am fuaim as trice a n矛 cat. Mialaich no miamhail. Tha an cat a鈥 mialaich 鈥榯he cat is miaowing鈥. Nas miosa na sin, agus nas 脿irde na sin, tha sgiamh. Cluinnear sin aig cat ma tha e a鈥 sabaid no ann an 猫iginn. Tha an cat a鈥 d猫anamh sgiamh 鈥榯he cat is shrieking鈥.听

Tha 尘猫颈濒颈肠丑 eadar-dhealaichte bho mialaich. 始S e 尘猫颈濒别 no 尘猫颈濒颈肠丑 a n矛 caora no uan. Ma bhios uan a鈥 尘猫颈濒颈肠丑 gu goirt airson a mh脿thar, dh鈥檉haodamaid a r脿dh tha 尘猫颈濒别 ghoirt aigeit has a sore-sounding bleat鈥. Dh鈥檉haodamaid a r脿dh 鈥槼久ň北艟背Τ筲 airson gobhar cuideachd. Ach tha facal s貌nraichte againn airson 鈥the bleating of a goat鈥 鈥 meig. Tha am meann a鈥 meigeallaich 鈥榯he kid goat is bleating鈥. Tha am meann a鈥 meigeallaich.听

Ach air ais gu 尘猫颈濒颈肠丑. Nuair a bhios caora a鈥 尘猫颈濒颈肠丑, d猫 chanas i? Ann am Beurla, canaidh i 鈥baa baa鈥. Ach, ma bhios G脿idhlig aig a鈥 chaora 鈥 no co-dhi霉 G脿idhlig aig an duine a bhios ag 猫isteachd rithe 鈥 cha chan i 鈥baa baa鈥 idir, ach 鈥榤猫 m猫鈥. Agus seo agaibh dreach G脿idhlig air rann air am bi sibh e貌lach.

M猫 m猫, chaora dhubh, C脿ite a bheil do chl貌imh? Tha an seo, tha an seo, A鈥 f脿s air mo dhruim. Poc鈥 airson a鈥 mhaighstir, poc鈥 airson na maighd鈥, poc鈥 airson a鈥 bhalaich bhig, Tha fuireach suas an gleann.
聽B始 e sin a鈥 chiad 貌ran G脿idhlig a bh鈥 agam riamh, aig aois 貌g. Tha cuimhne agam fhathast air turas anns a鈥 chiad bhliadhna sa bhun-sgoil. Bha mi a鈥 fuireach ann am Broughty Ferry, faisg air D霉n D猫. Cha robh G脿idhlig sam bith anns an sgoil. Fhuair an tidsear a-mach gun robh mi air an samhradh a chur seachad air a鈥 Gh脿idhealtachd, agus gun do dh鈥檌onnsaich mi an t-貌ran sin. Thuirt i rium, 鈥楢-nise, a Ruairidh, an seas thu air beulaibh a鈥 chlas, agus an gabh thu 鈥Baa baa Black Sheep鈥 ann an G脿idhlig? Bha eagal mo bheatha orm, ach ghabh mi e.

Faclan na Litreach

Faclan na Litreach: cearc-fhraoich: [female red] grouse; Donnchadh B脿n Mac an t-Saoir: Duncan Ban MacIntyre.

Abairtean na Litreach

Abairtean na Litreach: Cuin a chluinneadh tu X?: when would you hear X?; fuaimean a bhios coin a鈥 d猫anamh: noises that dogs make; ma bhios c霉 a鈥 comhartaich airson 霉ine, agus aire air rudeigin, leithid gr脿ineag: if a dog is barking for some time, and its attention on something, such as a hedgehog; nas miosa na sin: worse than that; cluinnear sin aig cat ma tha e a鈥 sabaid no ann an 猫iginn: that will be heard from a cat if it is fighting or in extremis; ma bhios uan a鈥 尘猫颈濒颈肠丑 gu goirt airson a mh脿thar: if a lamb is bleating in a sore manner for its mother; nuair a bhios caora a鈥 尘猫颈濒颈肠丑, d猫 chanas i?: when a sheep is bleating, what does it say?; no co-dhi霉 G脿idhlig aig an duine a bhios ag 猫isteachd rithe: or if the person listening to it is a Gaelic speaker; seo agaibh dreach G脿idhlig air rann air am bi sibh e貌lach: here is the Gaelic version of a verse you will know; m猫 m猫, chaora dhubh: baa baa, black sheep; c脿ite a bheil do chl貌imh?: where is your wool?; a鈥 f脿s air mo dhruim: growing on my back [there are other versions with slightly different words]; poc鈥 airson a鈥 mhaighstir: a bag for the master; poc鈥 airson na maighd鈥: a bag for the maid; poc鈥 airson a鈥 bhalaich bhig: a bag for the wee lad; [a] tha fuireach suas an gleann: who lives up the glen; fhuair an tidsear a-mach, [ann an] d貌igh air choreigin: the teacher found out, somehow or other; gun robh mi air an samhradh a chur seachad air a鈥 Gh脿idhealtachd: that I had spent the summer in the Highlands; an seas thu air beulaibh a鈥 chlas, agus an gabh thu X: will you stand in front of the class, and sing X; bha eagal mo bheatha orm, ach ghabh mi e: I was frightened out of my wits, but I sang it.

Puing-ch脿nain na Litreach

Puing-ch脿nain na Litreach: Tha mi a鈥 dol a thoirt s霉il an t-seachdain sa air fuaimean a bhios ainmhidhean a鈥 d猫anamh: I鈥檓 going to look this week at sounds animals make. I hope that the use of sa here doesn鈥檛 confuse you. It is simply a form of seo 鈥here, this鈥. I could have said an t-seachdain seo 鈥this week鈥. For an t-seachdain seo chaidh 鈥last week鈥, it is more common to hear an t-seachdain sa chaidh. You will also hear an t-seachdain a chaidh, meaning the same.

Gn脿thas-cainnt na Litreach

Gn脿thas-cainnt na Litreach: dh鈥檉haodamaid a r脿dh: we could say.

Broadcasts

  • Sun 16 Aug 2020 22:30
  • Wed 19 Aug 2020 23:30

Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic

Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)

All letters

Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here

Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh

Letter To Gaelic Learners

Podcast