Main content
Sorry, this episode is not currently available

24/10/2005

Letter for those at an early stage in learning Gaelic.

Clip

An Litir Bheag 24

Bha mi ag innse dhuibh an t-seachdain sa chaidh mu na Leathanaich ann an Srath Ghlais. Bha iad air oighreachd ceann-cinnidh nan Siosalach. Thuirt an Siosalach gu robh iad ri buidseachd. Dh鈥檃ontaich a鈥 Chomhairle Dh矛omhair ann an D霉n 脠ideann coimisean a st猫idheachadh. Bha an coimisean a鈥 dol a sgr霉dadh a鈥 ghnothaich. Bha an Siosalach fh猫in, a bhr脿thair agus co-oghaichean aca air a鈥 choimisean.

Tha e inntinneach coimhead air na h-ainmean a bh鈥 air na Leathanaich. Bha 鈥淢aclean鈥 air cuid. Ach air feadhainn eile bha d矛reach sloinnidhean. Mar eisimpleir Janet nighean Ruairidh Bhuidhe agus Katherine nighean E貌ghainn mhic Coinnich.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Chaidh na Leathanaich don cheann-chinnidh acasan. Bha iad ag iarraidh taic. B鈥 e an ceann-cinnidh acasan Sir Ailean MacIlleathain 脿 Dubhaird, ann am Muile. Chuir esan tagradh don Chomhairle Dh矛omhair. Bha casaidean aige an aghaidh an t-Siosalaich. Thuirt e gun robh gr脿in aig an t-Siosalach air na Leathanaich. Bha an Siosalach ag iarraidh na daoine sin fhuadachadh. Ach cha deach leis.

Thuirt MacIlleathain gun deach geur-leanmhainn a dh猫anamh air na Leathanaich. Thuirt e gun do 鈥渄h鈥檃idich鈥 iad gu robh iad ri buidseachd, d矛reach 脿s d猫idh a bhith a鈥 fulaing sa phr矛osan.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 Thug b脿illidh 脿 Inbhir Nis s霉il air an fheadhainn a bha ag r脿dh gun do dh鈥檉huiling iad sa phr矛osan. B鈥 esan Fionnladh Friseal. Thug e s霉il gheur orra. Bha e a鈥 feuchainn ri comharra fhaicinn orra de droch l脿imhseachadh. Cha do lorg e dad.

聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽聽 D猫 thachair, ma-th脿, do 鈥渂huidsichean is bana-bhuidsichean鈥 Shrath Ghlais? Chaochail feadhainn dhiubh sa phr矛osan. Chaochail an fheadhainn nach do dh鈥檃idich gu robh iad ri buidseachd. Ach an fheadhainn a dh鈥檃idich 鈥揻huair iadsan dheth. Cha robh an coimisean air a st猫idheachadh a-rithist.

A bheil cuimhne agaibh air MacPheadrais? Dh鈥檃ithris mi mu dheidhinn an t-seachdain sa chaidh. B鈥 esan am fear a bha a鈥 鈥渄earbhadh鈥 gu robh duine ri buidseachd. Bha e a鈥 stobadh pr矛ne ann. Tha mi ag r脿dh 鈥渇ear鈥, ach tha e coltach nach e fear a bh鈥 ann. 鈥橲 e boireannach a bh鈥 ann, le aodach fir oirre. Nach ne貌nach e?

Faclan is abairtean

Faclan is abairtean: mu na Leathanaich ann an Srath Ghlais: about the Macleans in Strathglass; thuirt an Siosalach gu robh iad ri buidseachd: Chisholm said they were involved in witchcraft; dh鈥檃ontaich a鈥 Chomhairle Dh矛omhair ann an D霉n 脠ideann coimisean a st猫idheachadh: the Privy Council in Edinburgh agreed to set up a commission; co-oghaichean: cousins; air feadhainn eile bha d矛reach sloinnidhean: others were named only by their patronymics; Katherine nighean E貌ghainn mhic Coinnich: Katherine the daughter of Ewen, son of Kenneth (this is her sloinneadh); b鈥 e an ceann-cinnidh acasan Sir Ailean MacIlleathain 脿 Dubhaird, ann am Muile: their clan chief was Sir Allan Maclean of Duart, in Mull; bha casaidean aige an aghaidh an t-Siosalaich: he laid [had] charges against Chisholm ; 驳谤脿颈苍: hate; bha an Siosalach ag iarraidh na daoine sin fhuadachadh: Chisholm wanted to clear those people [from his land]; cha deach leis: he didn鈥檛 succeed; gun deach geur-leanmhainn a dh猫anamh air na Leathanaich: that the Macleans were persecuted; gun do 鈥渄h鈥檃idich鈥 iad: that they 鈥渁dmitted鈥; d矛reach 脿s d猫idh a bhith a鈥 fulaing sa phr矛osan: only after suffering in prison; 产脿颈濒濒颈诲丑: baillie; thug X s霉il gheur air Y: X closely examined Y; bha e a鈥 feuchainn ri comharra fhaicinn orra de droch l脿imhseachadh: he was trying to find a mark on them of [which showed] ill-treatment; cha do lorg e dad: he found nothing; d猫 thachair, ma-th脿?: what happened, then?; chaochail feadhainn dhiubh sa phr矛osan: some of them died in prison; nach do dh鈥檃idich gu robh iad air a bhith ri buidseachd: who did not admit that they had been involved in witchcraft; an fheadhainn a dh鈥檃idich 鈥揻huair iadsan dheth: the ones who admitted [it] 鈥 they got off; a bheil cuimhne agaibh air MacPheadrais?: do you remember Paterson?; b鈥 esan am fear a bha a鈥 鈥渄earbhadh鈥: he was the man who was 鈥減roving鈥; bha e a鈥 stobadh pr矛ne ann: he was sticking a pin in; 鈥檚 e boireannach a bh鈥 ann, le aodach fir oirre: he was a woman, in man鈥檚 clothing; nach ne貌nach e?: isn鈥檛 it [that] strange?

All the letters

Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.

Podcast: An Litir Bheag

The Little Letter for Gaelic Learners

An Litir Bheag air LearnGaelic

An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)

Podcast