Main content
Sorry, this episode is not currently available

17/10/2005

Letter for those at an early stage in learning Gaelic.

Clip

An Litir Bheag 23

Anns an t-seachdamh linn deug bha m貌ran air an cur gu b脿s ann an Alba. Carson? 鈥橲 e 鈥渂uidsichean鈥 no 鈥渂ana-bhuidsichean鈥 a bh鈥 annta. 鈥橲 e sin a bha daoine ag r脿dh co-dhi霉.

Bha buidheann a鈥 fuireach air Oighreachd Shrath Ghlais. B鈥 e sin an oighreachd aig ceann-cinnidh nan Siosalach. 鈥橲 e buill de Chloinn 鈥檌c Illeathain a bh鈥 anns na daoine. Leathanaich. Bha iad fo amharas gu robh iad ri buidseachd. Thug an Siosalach a鈥 bhuidheann don eaglais ann an Cnoc Mhoire. 鈥橲 e boireannaich a bh鈥 anns a鈥 mh貌rchuid dhiubh.

Bha fear eile ann air an robh MacPheadrais. Bha esan a鈥 sgr霉dadh daoine a bha fo amharas de bhuidseachd. Rinn e sgr霉dadh air a h-uile duine de na Leathanaich 脿 Srath Ghlais. Seo mar a rinn e e. Bha pr矛ne fada aige. Dh鈥檌arr e air na daoine an aodach a chur dhiubh. Bha e a鈥 suathadh a l脿mhan air am bodhaigean.

Bha e a鈥 cur a鈥 phr矛ne aige annta. Bha e a鈥 cur a鈥 phr矛ne fad an rathaid a-steach. Bha cothrom aig an duine am pr矛ne a lorg. Mura d鈥 fhuair e lorg air a鈥 phr矛ne gu furasta, thuirt MacPheadrais gu robh e ri buidseachd.

Chan eil e furasta pr矛ne mar sin a lorg annad. Chaidh m貌ran daoine neo-chiontach a chur gu b脿s air s脿illeabh seo. Agus an l脿 sin ann an Eaglais Chnoc Mhoire, bha na Leathanaich uile 鈥渃iontach鈥.

Bha an Siosalach toilichte. Bha e ag iarraidh na Leathanaich seo a chur gu b脿s. Dh鈥檌arr e air a鈥 Chomhairle Dh矛omhair ann an D霉n 脠ideann leigeil leis coimisean a st猫idheachadh. Bha an coimisean a鈥 dol a thoirt s霉il air a鈥 ch霉is. Chaidh cead a thoirt seachad airson coimisean.

Ach c貌 na buill a bh鈥 air a鈥 choimisean? A, uill, ann Siosalach fh猫in, a bhr脿thair agus dithis de na co-oghaichean aige. Bha c霉isean a鈥 coimhead dubhach do na Leathanaich. Ch矛 sinn d猫 thachair an ath-sheachdain.

Faclan is abairtean

Faclan is abairtean: anns an t-seachdamh linn deug: in the 17th Century; bha m貌ran air an cur gu b脿s: many people were put to death; a鈥 fuireach air Oighreachd Shrath Ghlais: living on the Strathglass Estate; ceann-cinnidh nan Siosalach: the clan chief of the Chisholms; 鈥檚 e buill de Chloinn 鈥檌c Illeathain a bh鈥 anns na daoine: they were members of the Maclean clan; Leathanaich: Macleans; fo amharas gu robh iad ri buidseachd: under suspicion that they were involved in witchcraft; Cnoc Mhoire: Kirkhill; 鈥檚 e boireannaich a bh鈥 anns a鈥 mh貌rchuid dhiubh: most of them were women; bha fear eile ann air an robh MacPheadrais: there was another man called Paterson; rinn e sgr霉dadh air a h-uile duine: he scrutinised every person; seo mar a rinn e e: here鈥檚 how he did it; pr矛ne fada: a long pin; an aodach a chur dhiubh: to take their clothes off; a鈥 suathadh a l脿mhan air am bodhaigean: rubbing his hands on their bodies; bha e a鈥 cur a鈥 phr矛ne fad an rathaid a-steach: he was putting the pin all the way in; mura d鈥 fhuair e lorg air a鈥 phr矛ne gu furasta: if he didn鈥檛 find the pin easily; annad: in you; chaidh m貌ran daoine neo-chiontach a chur gu b脿s air s脿illeabh seo: many innocent people were put to death because of this; bha na Leathanaich uile 鈥渃iontach鈥: all of the Macleans were 鈥済uilty鈥; dh鈥檌arr e air a鈥 Chomhairle Dh矛omhair ann an D霉n 脠ideann leigeil leis coimisean a st猫idheachadh: he asked the Privy Council in Edinburgh to let him establish a commission; c貌 na buill a bh鈥 air a鈥 choimisean?: who were the members that were on the commission?; dithis de na co-oghaichean aige: two of his cousins; bha c霉isean a鈥 coimhead dubhach: things were looking gloomy; ch矛 sinn d猫 thachair: we鈥檒l see what happened.

All the letters

Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.

Podcast: An Litir Bheag

The Little Letter for Gaelic Learners

An Litir Bheag air LearnGaelic

An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)

Podcast