Uchafbwyntiau Radio Cymru dros yr wythnos ddiwethaf, gyda chyflwyniadau clir a syml fydd o gymorth i chi wella'ch iaith.
Gwrandewch ar y rhifyn diweddaraf
Cofio - Dai Francis
y gwaith glo - coal mine
agoriad - opening
twlu - to throw
gwacter - vacuum
gwythien - seam
dan ddaear - underground
cyfarwydd - familiar
rhaw - spade
talcen - coal face
torcalonnus - heartbreaking
Clip bach o raglen Cofio gyda Dai Francis yn sôn am ei ddiwrnod cyntaf yn gweithio yn y gwaith glo yn 1926.
Hanner Call - Newid rhyw
arweinydd - leader
Undeb Glowyr - Miners Union
trafodaeth - discussion
newid rhyw - changing sex
cadeirio - chairing
trawsrywiol - transsexual
cefn gwlad - rural area
fatha - fel
watsiad - to watch
Llais hyfryd Dai Francis oedd hwnna. Roedd Dai yn arweinydd Undeb Glowyr De Cymru yn y chwedegau a'r saithdegau. Buodd yna drafodaeth ar newid rhyw ar y rhaglen Hanner Call wythnos diwetha. Heddyr Gregory oedd yn cadeirio'r sgwrs a dyma i chi flas ar gyfraniad Stacy Rosemary Winson yn sôn am ei phrofiad hi fel person trawsrywiol.
Y Rhyfel Mawr - Passendale
cyd-destun - context
cynghrair - alliance
byddin - army
gwrthod ymosod - refuse to attack
amddiffyn eu llinell - defend their lines
cefnor o fwd - an ocean of mud
yn llythrennol - literally
boddi - to drown
amgylchiadau - circumstances
yr enillion yn bitw iawn - the gains were pitiful
Gyda chan nlynedd wedi mynd heibio ers diwedd y Rhyfel Byd Cyntaf roedd yna raglen arbennig ar Radio Cymru, Y Rhyfel Mawr, yn sôn am ddigwyddiadau'r rhyfel yn 1916 a 1917. Tweli Griffiths oedd yn cyflwyno ac yn y clip cawn glywed trafodaeth rhynddo fo a'r hanesydd Gethin Mathews ynglyn â brwydr Passendale.
Rhaglen Aled Hughes - Nerys Bowen
sylweddolais i - I realised
anhygoel - incredible
cymhwyster - qualification
darganfod - to discover
diwylliant - culture
barddoniaeth - poetry
cerddoriaeth - music
y rhan fwyaf - the majority
y mwyaf swil - the most shy
cuddio'r ffaith - hiding the fact
Hanes trist brwydr Passendale yn y Rhyfel Mawr yn fan'na. Trwy'r wythnos roedd rhaglen Aled Hughes ar daith drwy Gymru'n casglu arian ar gyfer Plant Mewn Angen. Dydd Llun buodd yn ymweld ag ysgol Llwyn Celyn yn y Rhondda a chael sgwrs gyda Nerys Bowen sydd wedi dysgu Cymraeg. Dyma hi'n sôn am sut mae dysgu Cymraeg wedi newid ei bywyd hi.
Taro'r Post - Bathodyn oren
bathodyn - badge
cymuned - community
beth bynnag - anyway
A dan i'n mynd i aros yn y Rhondda a gyda rhywun arall o'r cwm sydd wedi dysgu Cymraeg yn y clip nesa. Mae gan Julie Goodfrey o Dreorci fusnes yn y dref, 'Treorci Pet and Garden' ac mae hi'n meddwl bod gwisgo'r bathodyn bach oren 'Siarad Cymraeg' wedi helpu ei busnes. Roedd yna drafodaeth am y bathodyn ar Taro'r Post ddydd Llun a dyma Julie'n sôn am ei phrofiad hi o wisgo'r bathodyn.
Rhaglen Ifan Evans - Megan Taff
cefn gwlad - countryside
dim fawr o bwys - of no importance
bro - district
amlen - envelope
Wel dyna i chwy ddwy stori bositif iawn am y Gymraeg yn Nghwm Rhondda, a hynny oherwydd dwy sy wedi dysgu'r Gymraeg fel oedolion. Megan Taff oedd gwestai'r rhaglen Ifan Evans ddydd Llun yn sôn am ei dyddiau ysgol. Mae Megan yn cymryd rhan mewn rasus ceffylau ac mae hi i'w gweld ar y rhaglen 'Rasus' ar S4C. Pryd dechreuodd ei diddordeb mewn ceffylau tybed? Dyma hi'n rhoi'r ateb i Ifan.
Gari Wyn - Llundain
Adran Cynllunio Corfforaeth - Corporate Planning Department
tyrrau uchel - skyscrapers
mur - wall
dinas Rufeinig - Roman city
y deunafwed ganrif - 18th century
rhyngwladol - international
ffiniau'r ddinas - the city limits
pensaeniaeth - architecture
uffernol o gyfoethog - extremely rich
datblygiadau - developments
Megan Taff oedd honna yn son am ei phlentyndod yn Llangernyw. Mae Gwyn Richards yn dod o Aberystwyth yn wreiddiol ond erbyn hyn mae o'n gweithio fel Pennaeth Adran Cynllunio Corfforaeth Dinas Llundain. Fo sy'n gyfrifol am yr holl dyrrau uchel o fewn ardal fusnes Llundain. Dyma Gwyn yn disgrifio Dinas Llundain fel mae o'n ei gweld hi.
Rhaglen Ifan Evans - Gillian Elisa
amrywiaeth o waith - a range of work
ymdopi - to cope
ffwrdd â hi - improvised
troi lan - to turn up
hel atgofion - recollecting
cymeriadau - characters
amryddawn - versatile
mas o nheg i - out of my mouth
drysu - to confuse
Gwyn Richards yn sôn am dyrrau uchel Llundain efo Gari Wyn. Yr actores Gillian Elisa oedd gwestai arbennig Ifan Evans brynhawn dydd Mawrth. Mae Gillian wedi bod mewn amrywiaeth fawr o waith actio o 'Pobol y Cwm' i 'Y Graith' a sawl rhan gomedi. Sut mae hi'n ymdopi gyda'r amrywiaeth yma? Dyma hi'n esbonio wrth Ifan