Uchafbwyntiau Radio Cymru dros yr wythnos ddiwethaf, gyda chyflwyniadau clir a syml fydd o gymorth i chi wella'ch iaith.
Gwrandewch ar y rhifyn diweddaraf
Stiwdio - John Alwyn Griffiths
Dan Law'r Diafol - Under The Devil's Hand
cyhoeddwyd - was published
eich gyrfa gyfan - throughout your career
mynd i'r afael - to get to grips with
ymchwil - research
cam wth gam - step by step
ymholiadau - enquiries
alla i ddychmygu - I can imagine
am gyfnod hir - for a long period
ddim yn gwneud llawer o synnwyr - does not make much sense
Roedd John Alwyn Griffiths yn arfer gweithio fel plismon ond erbyn hyn mae o'n un o awduron prysura Cymru. Yn ddiweddar cyhoeddwyd wythfed nofel John “Dan Law'r Diafol” . Mae'r nofel yn dilyn hanes y ditectfif o Fôn, Jeff Evans, ac ar Stiwdio nos Lun, gofynodd Catrin Beard i John sut oedd ei brofiad o fod yn dditectif wedi ei helpu i sgwennu'r nofelau.
Rhaglen Dros Ginio - Taron Eggerton
gwobr - prize
am wn i - I suppose
yn falch iawn o'i lwyddianau - very proud of his success
eithriadol - exceptional
ar yr adeg iawn - at the right time
ei ddawn e - his talent
tipyn o gamp - quite a feat
Ysgol Lwyfan - Stage School
Canolfan y Celfyddydau - The Arts Centre
arddel ei Gymreictod - to profess his Welsh identity
John Alwyn Griffiths oedd hwnna ar Stiwdio yn sôn am ei nofel dditectif ddiweddara. Enillodd Taron Egerton wobr yn seremoni'r Golden Globe yr wythnos diwetha. Mae Taron yn dod o Benbedw, neu Birkenhead, yn wreiddiol ond cafodd ei fagu yn Llanfairpwll ar Ynys Môn ac yn Aberystwyth. Ar raglen Dros Ginio brynhawn Llun, cafodd Dewi Llwyd sgwrs gyda un o athrawon Taron yn Ysgol Penglais Aberystwyth, Mererid Thomas. Beth oedd staff a phlant yr ysgol yn feddwl o Taron erbyn hyn tybed?
Rhaglen Rhys Mwyn - Myfanwy
mor adnabyddus - so famous
yn fraw a rhyfeddol - a shock and wonder
yn fwya cyfarwydd â hi - most familiar with
harddwch a mynegiant - beauty and expression
anhygoel o deimladwy - incredibly poignant
rhyngwladol - international
oesol - perpetual
cael eich gwrthod - being rejected
cynhyrchu - to produce
teimlad grymus iawn - a very powerful feeling
Llongyfarchiadau mawr on'd ife i Taron Egerton a gobeithio bydd e'n ennill yr Oscar rhyw ddydd! Mae'r gân Myfanwy yn boblogaidd iawn ac wedi cael ei chanu gan sawl artist ar hyd y blynyddoedd. Mae'r band Clustiau Cwn wedi recordio fersiwn hollol wahanol o'r gân ac mi chwaraeodd Rhys Mwyn y gân ar ei raglen nos Lun. Dyma farn Casi Wyn am y gân.
Rhaglen Dei Tomos - Geraint Hergest
poblogaidd - popular
hunangofiant - autobiography
dwyieithog - bilingual
dirprwy - deputy
benthyg ei hunan - lends itself
cytgan - refrain
seiniau mwyn - gentle sounds
ynganiad - pronunciation
cryn dipyn - quite a lot
Barn Casi Wyn yn fan'na am fersiwn Clustiau Cwn o'r gân hyfryd 'Myfanwy'. Mae Geraint Davies yn enw adnabyddus fel aelod o nifer o fandiau poblogaidd dros y blynyddoedd ac mae e newydd gyhoeddi ei hunangofiant, ‘Diawl Bach Lwcus'. Un o'r bandiau buodd Geraint yn aelod ohono ydy 'Hergest' ac mi gafodd Dei Tomos hanes un o'u caneuon sef 'Glanceri' gan Geraint ar noson lansio'r hunangofiant.
Bore Cothi - Elvis
dynwared - to impersonate
teyrnged - tribute
bechod - pity
chwythu fyny - to blow up
anferthol - huge
cawr - giant
ymateb - response
cyfrifoldeb - responsibility
cymeradwyaeth - applause
mewn un ystyr - in one sense
Geraint Davies yn fan'na yn esbonio sut gwnaeth ei gyd-weithiwr yn Glan-llyn, Elvie McDonald o Batagonia, ei helpu i sgwennu cytgan Sbaeneg i'r gân Glanceri.
Basai Elvis wedi bod yn 85 ddydd Mercher yr 8fed o Ionawr. Cafodd Shan Cothi sgwrs efo'r Parch Wynne Roberts sy'n gaplan yn ysbyty Gwynedd ac s'yn dynwared Elvis. Pam a sut dechreuodd e wneud hynny?
Beti a'i Phobol - Martin Johnes
Anrhydeddau'r Flwyddyn Newydd. - New Year's Honours
hanesydd - historian
Oes Fictoria - Victorian era
darganfod - to discover
cwympo ma's - to disagree
cwyno amdano - to complain about it
gwenu - smiling
moel - bald
menywod - merched
becso - poeni
Ac mae Elvis wedi gadael y podlediad... Mae Wynne hefyd wedi derbyn Medal yr Ymerodraeth Brydeinig ( y BEM ) yn Anrhydeddau'r Flwyddyn Newydd.
Yr hanesydd Yr Athro Martin Johnes oedd gwestai Beti George nos Iau. Mae Martin yn gweithio ym Mhrifysgol Abertawe ond mae e'n dod o Sussex yn wreiddiol. Roedd Beti eisiau gwybod beth oedd ei ddiddordebau ...