|
Ca¬fodd ei geni ym mhentre Mathry ac 'roedd yn hen fodryb i Daniel Nicholas a gafodd ei eni yn fferm Tresaer yn Mathry yn 1844. Buodd Daniel yn Gapten ar longau hwylio dros y byd am ryw 47 o flynyddoedd cyn ymddeol yn 1904.
Riedd Capten Nicholas yn byw ar un adeg yn fferm Ynysmeudwy Ganol, Pontardawe. Nid yw'r tÅ· fferm hwn yn bod y dyddiu yma ac mae'n dbyg fod ei leoliad gwreiddiol yn awr o dan yr heol newydd o Bontardawe i Ystalyfera.
Yn saithdegau'r ganrif cododd Capten Nicholas dŷ o'r enw Tresaer ar Heol Newydd yn Ynysmeudwy. Ca¬fodd tri o'i blant eu geni yn y tŷ a buodd Daniel fyw yno nes ei ddarfod yn 1919. 'Roedd Capten Nicholas a'i wraig Mar¬tha yn defnyddio cawell derw pan roeddent yn mynd â'u plant lleiaf ar y môr a mae'r cawell yn dal yn y tŷ.
Mae hefyd bont dros y gamlas ger y tŷ. Enw swyddogol y bont yw Pont Ynysmeudwy Ganol ond fe'i gelwir gan bawb Pont Nicholas. Dyna'r bont oedd Capten Nicholas yn def¬nyddio i fynd o fferm Ynysmeudwy Ganol i'r tŷ newydd sef Tresaer.
Mae llawer mwy i'r hanes hwn ac hefyd hanes tad Capten Nicholas sef Evan Nicholas a fu yn ymladd yn y Rhyfel An¬nibyniaeth yn yr Unol Daleithiau. Fedrwch ei weld ar y we¬fan yma: http://www.tytwp.plus.co./Waun/Waun.html - ewch i mewn a gwasgwch ar' What's New'. 'Mae rhai o hwyron Capten Nicholas yn dal i fyw yn ardal Pontardawe . Mae Randal Williams yn byw yn yr Alltwen, Huw ym Mhontardawe, Glyn yng Ngellinudd a'u chwaer Eugena Hopkin yng Nghraigcefnparc.
Mae rhagor o'r teulu yn byw yn Ne'r Affrig. Ar hyn o bryd mae ymchwil pellach yn cymryd lle ynglŷn â theulu gwreiddiol Captain Nicholas a Jemima a gobeithio cawn glywed fwy am hyn yn yr wyth¬nosau nesaf. Mae Eugena yn ddiweddar wedi gosod hanes cymdeithasol Capel y Baran ar y wefan y soniwyd amdano eisoes.
 |
Ìý
